Przygoda dziecka z ząbkami zaczyna się już około 6 miesiąca życia, gdy to pojawiają się pierwsze ząbki – jedynki w żuchwie. I już w tym okresie rozwojowym dziecka zaczyna być bardzo ważna profilaktyka i higiena jamy ustnej.

Warto przestrzegać kilku zasad:

W okresie od urodzenia do 4 roku życia należy podawać posiłki z małą ilością cukru. Sacharoza w nim zawarta jest doskonałą pożywką dla bakterii bytujących w jamie ustnej. Bakterie te, w trakcie swoich procesów metabolicznych wydzielają kwasy i substancje toksyczne, mogące prowadzić do uszkodzenia struktur zęba i błony śluzowej dziąseł. Ważne jest aby pielęgnować zęby i dziąsła już od chwili narodzin dziecka. Szczoteczki przeznaczone dla dzieci w 1 roku życia są w całości wykonane z gumy (w pierwszych miesiącach życia do utrzymania higieny w jamy ustnej można używać ostrożnie suchej szpatułki z wacikiem) lub mają bardzo miękką szczecinę. W 2 i 3 roku życia zaleca się używania szczoteczek z krótką i miękką główką oraz małym i grubym uchwytem. Czyszczenie zębów przebiega wg schematu „od czerwonego do białego”. Czyszczenie powinno również obejmować powierzchnie żujące zewnętrzne i wewnętrzne.

Pielęgnując zęby mleczne, które w komplecie występują już w 3 roku życia, należy zdawać sobie sprawę z ważnej roli, jaką odgrywają one w prawidłowym rozwoju dziecka. Oprócz podstawowej funkcji jaką jest gryzienie i żucie pokarmów zapewniają one dziecku prawidłową wymowę oraz utrzymują niezbędne miejsce dla zębów stałych (np. mleczne zęby trzonowe powinny pozostać na swoich miejscach do 11-12 roku życia). Zęby mleczne nie są tak oporne na działanie kwasów bakteryjnych, jak zęby stałe. Kwasy te rozpuszczają i uszkadzają szkliwo, prowadząc do rozwoju próchnicy.

W celu ochrony zębów mlecznych należy pamiętać o ich regularnym myciu oraz płukaniu ust po każdym posiłku (także po zjedzeniu słodyczy). Pamiętać należy, iż po ostanim szczotkowaniu zębów w nocy, dziecko może pić tylko wodę.

W jamie dziecka sześcioletniego rozpoczyna się wymiana uzębienia z mlecznego na stałe – proces ten trwa do 12 roku życia. Jest to okres, w którym należy zwrócić szczególną uwagę na kwestię profilaktyki, ochrony i pielęgnacji zębów, przestrzeni międzyzębowych i dziąseł. Specjalnego nadzoru stomatologicznego wymaga „ząb sześciolatka” – stały ząb pojawiający się na końcach łuków zębowych tuż za ostatnimi zębami mlecznymi. Pierwsze zęby stałe mają bardzo duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju reszty uzębienia. Na tym etapie ważne są zabiegi profilaktyczne tj. Lakowanie, lakierowaniei ozonoteriapia.

Podstawą profilaktyki pozostaje jednak dokładne i systematyczne czyszczenie zębów.

Wiek młodzieńczy (12-18 rok życia) to okres intensywnego rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka, okres nowych fascynacji, wolności, szybkiego zycia. Częste i nieregularne jedzenie, wysokocukrowe dieta i notoryczny brak czasu na pielęgnację zębów sprzyjają stopniowemu pogarszaniu ich stanu. W przypadku znaczących zaniedbań dochodzi do demineralizacji zęba (biała plamka na jego powierzchni), która jest pierwszym etapem w powstawaniu ubytku próchnicowego. W przypadku braku interwencji terapeutycznej rozwija się pełnoobjawowe ognisko próchnicowe.

Należy pamiętać o regularnym usuwaniu kamienia (skaling) i profesjonalnym czyszczeniu powierzchni zębów z osadów (piaskowanie). W codziennej pielęgnacji należy przestrzegać zasad: uzywania pasty z fluorem przynajmnije 2x dziennie, cotygodniowej fluoryzacji zębów specjalnym płynem lub żelem oraz stosowaniu 1x w miesiącu lakieru fluorkowego.

Pierwszy kontakt dziecka z lekarzem dentystą powienien mieć charakter adaptacyjny i powienien się odbyć około 18 miesięca życia. Dziecko w ten czas zapoznaje się z wyposażeniem gabinetu i jego obsługą. W trakcie następnej wizyty, w zależności od potrzeb, można zająć się zabiegami profliaktycznymi lub leczeniem. Wskazane jest, aby była to jednak krótka i niemęcząca wizyta. Kolejne mogą trwać dłużej, z uwzględnieniem wieku i cech osobowościowych dziecka. Nie należy jednak dopuszczać do zmęczenia i zniechęcenia małego pacjenta.

Aby malec czuł się bezpieczniej w gabinecie może zabrać ze sobą swoją ulubioną zabawkę.

powrót na stronę główną

Świadomy rodzic dąży do tego, by jego mała pociecha miała piękny i zdrowy uśmiech, ale mało kto wie , że to czy zęby wyglądają na zdrowe często rozstrzyga się jeszcze przed urodzeniem dziecka.

Wygląd i zdrowie nawet pierwszego wyrzynającego się zęba zależą od wielu czynników, np. przyjmowanie antybiotyków w okresie rozwoju uzębienia przyczynia się do powstawania ilościowych lub jakościowych defektów w szkliwie.

Próchnica zębów u dzieci rozwija się najczęściej jako efekt nieprawidłowej diety i w ramach profilaktyki warto wdrożyć pewne zasady mogące zmniejszyć to ryzyko.

Należy pamiętać o:

• stosowaniu zdrowej diety,
• wprowadzeniu pokarmów o stałej konsystencji po ukończeniu 1 roku życia,
• ograniczeniu słodyczy do minimum (np warto wprowadzić zasadę „czas cukierka”-tj. wprowadzić określone pory spożywania słodyczy po których pociecha starannie wyczyści zęby pod bacznym okiem rodzica),
• ograniczenia do minimum podawania dziecku węglowodanów oczyszczonych, np. białego cukru, białej mąki gdyż udowodniono ich wysoki potencjał prochnicotwórczy,
• nauczeniu dziecka picia wody mineralnej,
• podawaniu dziecku przed spaniem, po umyciu zębów tylko wody.

W zapobieganiu próchnicy u dzieci stomatologia dziecięca oferuje profilaktykę fluorkową, która obejmuje:

• lakierowanie zębów, czyli pokrywanie powierzchni szkliwa lakierem fluorkowym (zabieg wykonuje się profilaktycznie u dzieci dwa razy do roku),
• lakowanie zębów (uszczelnienie specjalnym preparatem bruzd i zagłębień anatomicznych na powierzchniach zębów) – ma na celu zabezpieczyć przed rozwojem próchnicy u małych dzieci, zabieg ten jest zalecany do wykonania zaraz po wyrżnięciu zęba.

Fluor jest związkiem bezpiecznym dla dziecka pod warunkiem, że stosuje się go w ściśle określonych dawkach profilaktycznych. Podstawowe źrodła fluoru dla dzieci to woda pitna, herbata i ryby.

Ważne! W okresie zagrożenie fluorozą (efekt kumulowania się na powierzchni szkliwa zwiększonych niż zalecane dawek fluoru) czyli u dzieci poniżej 6 roku życia zaleca się unikanie nadmiernego spożycia fluoru.

Jakie pasty do zębów stosować u dzieci?

• u dzieci w wieku 6-24 miesięcy z niskim i umiarkowanym ryzykiem próchnicy (ryzyko próchnicy jest określane podczas wizyty przez lekarza dentystę na podstawie badania stomatologicznego) stosujemy śladową ilość pasty do zębów wielkości ziarenka grochu o stężeniu fluoru wynoszącym 500 ppm dwa razy dziennie ,
• pociechy w wieku 2-6 lat powinny używać pasty o stężeniu 1000 ppm,
• dla dzieci w wieku powyżej 6 roku życia zalecana jest pasta o stężeniu 1450 ppm.

O konieczności stosowania u dzieci pasty o wyższym lub niższym stężeniu fluoru powinien poinformować rodziców lekarz stomatolog.

powrót na stronę główną

Karmienie.

Podczas ząbkowania powinno się dawać dziecku twarde pokarmy (np. skórkę od chleba, marchewkę), aby masowało sobie dziąsła i łagodziło niemiłe odczucia towarzyszące wyrzynaniu się ząbków. Podawane pokarmy powinny mieć stałą konsystencję, wymagającą gryzienia i żucia.

Od 3. roku życia można podawać pokarmy twarde, które wpływają na prawidłowy rozwój szczęk i uzębienia, a także wydzielanie śliny i soków trawiennych.

Powinno się ograniczać podawanie słodkich pokarmów i napojów (szczególnie przed snem i w nocy), gdyż zwiększają one ryzyko pojawienia się próchnicy.

W diecie dziecka powinny się znaleźć: mleko, sery, twarogi, chude mięso, ryby, jaja, warzywa i owoce.

Powinno się ograniczyć pokarmy zawierające węglowodany (np. słodycze). Wywołują one niedobór witaminy B, a w konsekwencji brak białka w tkankach zęba i próchnicę. Zmniejszają one również spożycie pokarmów zawierających witaminy, białko i sole mineralne – składniki potrzebne dla zdrowych zębów.

Powinno się ograniczyć pokarmy, które mają lepką konsystencję (przyklejają się do zębów, są trudne do usunięcia).

Posiłki powinny być spożywane o stałych porach, około 5 razy dziennie. Powinno się ograniczyć podjadanie między posiłkami głównymi, gdyż częste jedzenie obniża pH w jamie ustnej, co sprzyja demineralizacji szkliwa.

W nocy powinno się pić tylko niesłodzoną wodę.

Zastosowanie się do wskazówek wraz z regularnym myciem zębów po każdym posiłku, zagwarantują zdrowe zęby i wspaniały uśmiech!

Czy wiesz, że:

• juz podczas ząbkowania powinno się dawać dziecku twarde pokarmy (np. skórkę od chleba, marchewkę), aby masowało sobie dziąsła i łagodziło niemiłe odczucia towarzyszące wyrzynaniu się ząbków,
• marchewka czyści zęby jak szczoteczka! świetnie oczyszcza przestrzenie międzyzębowe z resztek pokarmowych.

Smacznego 🙂

powrót na stronę główną